Udostępnij wpis
Czy znasz te zapożyczenia z języka francuskiego?
Francuskie słowa w języku polskim
Zapożyczenia z języka francuskiego określa się również jako galicyzmy. W XIX wieku, kiedy Polska była pod zaborami, tereny południowej części kraju, w tym Kraków i Lwów, były częścią Galicji, która była prowincją Austro-Węgier. W tym okresie wpływy kulturowe i językowe Austro-Węgier zaczęły się roznosić na terenach polskich, a wiele wyrazów i zwrotów z języka francuskiego, który był wówczas popularnym językiem międzynarodowym, zostało zaadaptowanych do języka polskiego. Nazwa “galicyzmy” niekoniecznie oznacza, że te wyrazy pochodzą wyłącznie z Galicji, ale jest to nazwa historycznie związana z tym okresem i wpływami kulturowymi Austro-Węgier.
Galicyzmy w języku polskim
Wiele z tych słów jest zazwyczaj używanych w formie nieodmienionej, zgodnie z ich francuskim pochodzeniem. Często nie jesteśmy świadomi, że korzystamy z zapożyczeń z języka francuskiego, ponieważ są one tak bardzo zakorzenione w języku polskim. Niektóre francuskie słowa bywają wręcz nierozpoznawalne jako galicyzmy.
Liczba francuskich zapożyczeń w języku polskim
Jak dużo zapożyczeń z francuskiego występuje w języku polskim?
Ilość zapożyczeń z języka francuskiego w polskim może być trudna do dokładnego oszacowania, ale z pewnością jest znacząca. Wiele podstawowych francuskich słów znajduje się w codziennym użytku. Francuski wpłynął na język polski zarówno przez bezpośrednią interakcję między kulturami, jak i poprzez wpływ francuskiej kultury na cały zachodni świat, co przyczyniło się do rozprzestrzeniania francuskich wyrazów i francuskich zwrotów w wielu językach, w tym w języku polskim. A Ty, ile znasz francuskich słów, które są używane w języku polskim?
Jakie znasz francuskie słowa w języku polskim?
Jakie znasz najciekawsze przykłady zapożyczeń z języka francuskiego? To właśnie język francuski dostarczył nam sporo wyrazów, które używane są na codzień. Poniżej znajdziesz kilkanaście powszechnych zapożyczeń z francuskiego i ich francuskie odpowiedniki:
Déjà vu (deja-vu)
PL: doświadczenie, w którym osoba ma uczucie, że już wcześniej była w danej sytuacji, choć faktycznie nie miała w niej udziału
FR: 1. uczucie, że już wcześniej doświadczyłeś danej sytuacji lub widziałeś coś, co wydaje się być znane, chociaż faktycznie nie miało miejsca w twojej przeszłości 2. potocznie coś nieoryginalnego, banalnego
À propos
PL: używane, aby zwrócić uwagę na coś, co jest związane z tematem bieżącej rozmowy, ale może być nieco od głównego tematu oderwane. W języku polskim można by to odpowiednio przetłumaczyć na “na marginesie” lub “przy okazji.
FR: pozwala wprowadzić informację związaną z tym, co wcześniej powiedziano
Restauracja
PL: 1. rodzaj lokalu lub miejsca, gdzie można zjeść posiłek, zazwyczaj przy stole, serwowany przez personel 2. Proces naprawiania, odnawiania lub przywracania budynku do jego dawnej świetności lub pierwotnego stanu 3. Przywrócenie obalonej dynastii lub ustroju
FR: restauration: 1. Przywracanie, odnowa: proces przywracania lub odnawiania czegoś do pierwotnego stanu. Może być używane w kontekście przywracania dzieł sztuki, mebli, zabytków itp. 2. regeneracja, np. przywracanie zdrowia po chorobie 3. przywracanie władzy lub monarchii po okresie zamętu lub rewolucji
Brylować
PL: 1. świecić, błyszczeć, lśnić 2. wyróżniać się, być zauważalnym:, przyciągać uwagę 3. doskonale prezentować się, być wspaniałym lub imponującym
FR: briller: 1. świecić lub błyszczeć 2. wyróżniać się lub być wyjątkowym
Punkt widzenia
PL: sposób, w jaki dana osoba postrzega lub interpretuje określoną sytuację, problem, wydarzenie lub zagadnienie
FR: point de vue: 1. sposób postrzegania lub interpretowania jakiegoś zdarzenia 2. w literaturze: perspektywa, z jakiej opowiadana jest historia
Czapki z głów
PL: kapelusz z głowy (w dowód podziwu, uznania)
FR: chapeau bas: wyrażenie oznaczające podziw, uznanie lub szacunek wobec kogoś za osiągnięcie czegoś trudnego, imponującego lub wyjątkowego. Wyrażenie to sugeruje symboliczne zdjęcie czapki z głowy, jako gest uznania lub szacunku.
Kaprys
PL: 1. nagła i szybko przemijająca ochota na coś 2. nieoczekiwana zmiana czegoś 3. krótki utwór muzyczny
FR: caprice: 1. nagła, nieprzemyślana i niestała chęć 2. nagła i przemijająca miłość, zauroczenie kimś lub czym
Plener
PL: 1. przestrzeń pod gołym niebem jako miejsce oraz temat tworzonego tam dzieła artystycznego 2. dzieło stworzone w naturalnej scenerii, na otwartej przestrzeni 3. przestrzeń pod gołym niebem
FR: plein-air: na zewnątrz, pod gołym niebem. Jest używany również jako termin związany z malarstwem.
Randka
FR: rendez-vous: spotkanie lub umówione spotkanie. Może to być spotkanie towarzyskie, biznesowe lub jakiekolwiek inne.
Koszmar
PL: intensywny i przerażający sen, który może wywoływać silne emocje negatywne, takie jak strach, panika, lęk lub dezorientacja
FR: couchemar
Vis-à-vis
PL: twarz w twarz lub naprzeciwko
Perfumy
FR: parfum (per + fumée → przez dym)
Koneser
PL: znawca i miłośnik tego, co piękne i wytworne
FR: connaisseur: ktoś, kto się na czymś zna, kto umie coś ocenić i docenić
Gofr
FR: gaufre → plaster miodu
Jak zatem francuskie słowa, o których mowa w artykule znalazły się w naszym języku?
Wpływ języka francuskiego na polski jest widoczny głównie w dziedzinach kultury, nauki, sztuki i języka. Obecność galicyzmów w języku polskim związana jest z modą na francuszczyznę w Polsce, która pojawiła się w XVII wieku. Był to złoty okres francuskich zapożyczeń. Moda na francuszczyznę w języku polskim ma swoje korzenie w różnych okresach historycznych i może być związana z kilkoma czynnikami. Oto kilka z nich:
Historia Polski i Francji
Francja i Polska miały wiele historycznych i kulturowych powiązań, zwłaszcza w okresie I Rzeczypospolitej (XVI-XVIII wiek), gdy oba te kraje były znaczącymi mocarstwami w Europie. W wyniku tych kontaktów kulturowych i dyplomatycznych wiele francuskich wyrazów i zwrotów zostało włączonych do języka polskiego.
Literatura i filozofia francuska
Twórczość francuskich pisarzy i filozofów, takich jak Voltaire, Rousseau czy Monteskiusz, miała duży wpływ na polską inteligencję. Dzieła tych autorów były tłumaczone na język polski i wpływały na rozwijającą się polską literaturę i myśl polityczną.
Wpływ na sztukę i modę
Francuska kultura również była znaczącym czynnikiem kształtującym polską modę i styl życia. W okresie XIX i XX wieku wiele trendów w modzie, architekturze, kuchni i innych dziedzinach było inspirowanych francuską estetyką i stylem.
Edukacja i nauka
W okresie zaborów, kiedy Polska straciła niepodległość, francuszczyzna była używana jako język nauki i edukacji. Wprowadzono francuskie szkoły i uczelnie, co przyczyniło się do rozwoju języka francuskiego w Polsce.
Warto zaznaczyć, że moda na francuszczyznę w Polsce nie ogranicza się tylko do samych galicyzmów, ale również do zapożyczeń kulturowych z Francji. Jest to także wyraz fascynacji francuską kulturą, sztuką, kuchnią i stylem życia, która nadal pozostaje ważnym elementem polskiej świadomości kulturowej.
Podsumowanie – francuskie zapożyczenia w języku polskim
Zapożyczenia z języka francuskiego w polskim są szeroko rozpowszechnione w różnych dziedzinach, takich jak kultura, nauka, biznes, moda i kuchnia. Galicyzmy są powszechne i stanowią ważny element wzbogacający polskie słownictwo. Wielu Polaków używa tych słów na co dzień, a niektóre z nich są już traktowane jako integralna część języka polskiego.
A jakie Wy znacie wyrazy pochodzenia francuskiego, które nie znalazły się w tym artykule?
Autor: Marcin Matusik
Źródła
MUSIAŁ, Michalina. Galicyzmy w języku polskim na przykładzie wybranego słownictwa.Tekstura. Rocznik Filologiczno-Kulturoznawczy [online]. 15 listopad 2019, T. 8. [udostępniono 4.9.2023]
Zamów
Tłumaczenie dokumentów standaryzowanych
Chcesz przetłumaczyć dokumenty urzędowe, takie jak np. akt stanu cywilnego, świadectwo szkolne, dokumenty samochodowe, prawo jazdy lub inny standaryzowany dokument wydany przez organ Państwowy?
Przejdź bezpośrednio do sklepu, wybierz swój dokument i zleć błyskawiczne tłumaczenie.
Jeżeli szukasz tłumaczenia dokumentu nieurzędowego lub takiego, którego nie ma w naszym sklepie zapraszamy bezpośrednio do formularza kontaktowego. Wyślij nam do darmowej wyceny zdjęcie lub skan dokumentów, które chcesz przetłumaczyć.
Popularne wpisy
