Praca tłumacza a jego pochodzenie
Pochodzenie etniczne, kolor skóry i płeć. Czy są istotne w zawodzie tłumacza?
W branży tłumaczeniowej istnieje wiele form przekładów. Dzielą się one na ustne i pisemne. Wśród tych werbalnych, wyróżnia się symultaniczne i konsekutywne. W grupie niewerbalnych znajdują się zwykłe, przysięgłe i specjalistyczne. Wybór odpowiedniego tłumacza może okazać się nie lada wyzwaniem.
Pierwszą ważną kwestią, którą bierze się pod uwagę jest specjalizacja tłumacza. Dostosowuje się ją do charakteru wykonywanego tłumaczenia. Kolejną są kompetencje osoby, która będzie je realizować. Dobrego tłumacza charakteryzują m.in. perfekcyjna znajomość języków, umiejętność pracy pod presją czasu, odporność na stres, dobra pamięć, koncentracja, podzielna uwaga itp.
Wielu klientów wymienia te cechy jako warunek podjęcia współpracy. Niektórzy zleceniodawcy mają bardziej wygórowane oczekiwania. Przykładem jest amerykańskie wydawnictwo Viking Books. To nowojorska firma wydawnicza, dla której istotne są kwestie takie jak np. pochodzenie etniczne, kolor skóry lub płeć.
Holenderska tłumaczka wiersza ustąpiła po krytyce internetowej
Zacznijmy od początku, czyli od mającej miejsce w styczniu br. ceremonii inauguracji Prezydenta Stanów Zjednoczonych Joego Bidena. W swoim przemówieniu inauguracyjnym Biden złożył Amerykanom pewną obietnicę. Wezwał cały kraj do jedności i postanowił rozpocząć zdecydowaną walkę z rasizmem w USA. Tego dnia swoje 5 minut miała 22 letnia Amanda Gorman. Najmłodsza kobieta wśród amerykańskich poetów “płci pięknej” zaprezentowała przed całym światem jeden ze swoich wierszy. Dotyczył on przejęcia władzy nad Kapitolem i zdobył respekt wśród publiczności na całym świecie.
W wyniku tego wydarzenia, pojawiła się potrzeba znalezienia odpowiedniego tłumacza. Pierwotnie zatrudniono 29 letnią pisarkę, która została najmłodszą zdobywczynią Międzynarodowej Nagrody Bookera. Holenderska pisarka – Marieke Lucas Rijneveld – została wybrana przez samą Amandę German. O jej decyzji zadecydowały jej młody wiek i wcześnie zdobyta sława. Nie wszyscy uważali ten wybór za słuszny. Biały kolor skóry Marieke wywołał wielkie oburzenie wśród internautów. Ogromna fala krytyki sprawiła, że Holenderka zrezygnowała z pracy.
Tłumacz z Hiszpanii twierdzi, że jego wersja wiersza została odrzucona, ponieważ miał zły „profil”
Druga osoba, która nie pasowała do wymaganego “profilu” to tłumacz pochodzący z Katalonii – Victor Obiols. Otrzymał on zlecenie przetłumaczenia na kataloński książki Amandy Gorman pt. “The Hill We Climb”. Po jego zakończeniu wydawcy nagle wyrazili swoją dezaprobatę. Powodem nie było samo tłumaczenie. Obiols posiada odpowiednie kwalifikacje, nie bez powodu tłumaczył Szekspira i Oscara Wilde’a. “Moje umiejętności nie były kwestionowane” – powiedział Victor Obiols agencji AFP. Wyjaśnił, że wydawca obiecał mu zapłacić za jego pracę. Generalnie chodziło o profil tłumacza.
Według wydawców miała to być młoda kobieta i czarnoskóra aktywistka. “Nie mogę tłumaczyć poetki, bo jest kobietą, młodą, czarną i Amerykanką XXI wieku. Tak samo nie mogę tłumaczyć Homera, bo nie jestem Grekiem z VIII w. p.n.e. Nie mógłbym też tłumaczyć Szekspira, bo nie jestem XVI-wiecznym Anglikiem” – dodał Victor. Dyrektor katalońskiego wydawnictwa Univers oświadczył, że po zakończeniu tłumaczenia jego firma otrzymała dość kontrowersyjną prośbę od amerykańskiego wydawnictwa Viking Books. Prośba ta dotyczyła tego, aby powierzona przez nich praca została wykonana przez tłumacza pochodzenia afroamerykańskiego.
Stanowisko amerykańskiego wydawcy
Krytycy wyjaśniają, że nie chodzi tylko o kolor skóry, płeć czy pochodzenie. Chodzi przede wszystkim o tożsamość. Nie wystarczy zwykłe tłumaczenie. Poezja Amandy German musi być wiernie oddana przez tłumacza, który zrozumie ją pod każdym względem. Osoba o innym pochodzeniu etnicznym, płci, rasy lub języku ojczystym może mieć trudności w odzwierciedleniu tego, co ma do przekazania autorka. Finalnie obie wersje tłumaczeń zostały odrzucone przez amerykańskiego wydawcę. Jak na razie nie ogłoszono nowego tłumacza dla tego projektu.
Napisała: Daria Jesiotr
Udostępnij wpis
Newsletter
Zapisz się do Newslettera i otrzymuj powiadomienia o najnowszych wpisach i promocjach
Wysyłając swój adres mailowy wrażasz zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych – Administratorem danych osobowych jest firma Trzecia Połowa Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul Sarmacka 1A/82