Tłumaczenia filmów – w czym sztuka?

Tłumaczenie filmów wymaga wielu rzeczy, a niektóre nie są tak oczywiste jak mogą się wydawać. Tłumaczenia filmów (zwłaszcza do dubbingu) powinny być przygotowywane dokładnie i starannie, nawet kosztem czasu, którego potrzebują więcej niż inne rodzaje przekładu, w związku z czym są bardziej kosztowne. Specyfika tłumaczenia filmów zależy od rodzaju tłumaczenia, na które decyduje się tłumacz. Tłumacz musi przyłożyć się do pracy, zaczynając od obejrzenia filmu i zrozumienia go. I co dalej? Co taki tłumacz może tłumaczyć w filmie? Jest kilka rodzajów tłumaczeń, którymi tłumacz może się zająć:

Tłumaczenie napisów
Dubbing
Lektor (odmiana dubbingu)

Przygotowanie napisów do filmu jest proste – wystarczy przetłumaczyć napisy do filmu, pamiętając o obowiązujących zasadach i wymogach. Tłumacz napisów musi poświęcić niezwykłą uwagę zachowaniu odpowiedniej długości tekstu, tak aby polskie napisy nie były za długie. W dubbingu zaś, tłumacz przekłada tekst mówiony, który jest następnie nagrywany przez aktorów głosowych w celu podmienienia go w filmie. Lektor wykonuje tę samą pracę, co aktorzy głosowi, ale czyta on wszystkie kwestie sam. Zazwyczaj głos lektora jest nałożony na film wraz z oryginalnym dźwiękiem i głosem. Oczywiste jest, że poza dobrą znajomością języka obcego, tłumacz powninen wykazać się wysoką znajomością języka polskiego. Oryginalny język filmu wpływa na tłumaczenie, gdyż niektóre języki są skomplikowane i trudniejsze do przełożenia. Tłumaczenia filmów są ciekawym i wymagającym typem tłumaczeń, niezależnie czy tłumacz zajmuje się tłumaczeniem napisów czy dubbingiem filmów.

Co jest właściwie wymogiem tłumaczenia i tworzenia napisów?

Tłumaczenie napisów filmowych należy do tłumaczeń pisemnych i tak, jak każdy inny rodzaj przekładu, musi spełniać pewne wymogi. Tłumaczenie napisów wymaga pilnowania czasu wyświetlania napisów – napisy nie mogą być dłuższe niż w oryginale i muszą mieścić się na ekranie przy nie więcej niż trzech linijkach na raz. Zależnie od zlecenia, tłumacz może mieć zapewnione gotowe napisy filmowe, które musi jedynie przełożyć. Jednak czasami tłumaczenie napisów wymaga sporządzenia ich. Oznacza to obejrzenie dokładnie całego materiału i spisanie wszystkiego własnoręcznie, bazując na słyszanych kwestiach. Zwykle tworzenie napisów nie należy do pracy tłumacza. Jego celem jest raczej ich przetłumaczenie, ale zdarzają sie przypadki, kiedy to tłumacz filmów przygotowuje napisy. Tłumaczenia tekstów filmowych są najprostszymi tłumaczeniami filmowymi, dlatego większość klientów decyduje się właśnie na ten typ tłumaczeń. Odpowiednie miejsce pracy zapewni tłumaczowi wiele korzyści. Komputer z profesjonalnym oprogramowaniem umożliwi dokładniejsze i szybsze tłumaczenie napisów. Zawodowe tłumaczenie napisów uwzględnia takie właśnie narzędzia pracy.

Jak przetłumaczyć film pod dubbing?

Tłumaczenie dialogów filmowych potocznie zwane dubbingem jest rodzajem tłumaczenia ustnego. Profesjonalni tłumacze w swojej pracy używają specjalnych kabin odizolowanych od jakichkolwiek źródeł dźwięku. Zakładają oni słuchawki z odtworzonym nagraniem i tłumaczą tekst. Profesjonalni tłumacze mogą tłumaczyć krótkie nagrania na bieżąco. Jednak, aby wykonać pracę jak najdokładniej, tłumaczy się zwykle zdanie po zdaniu, pamiętając o kontekście i spójności. Przy tym rodzaju tłumaczenia, tak samo jak przy tworzeniu napisów, może pomóc materiał audiowizualny pozwalający śledzić tekst i akcję na ekranie. Po tłumaczeniu dialogów zostają one nagrane przez aktorów głosowych i podmienione w filmie.

Sprawdź nasz artykuł o tłumaczeniach seriali:
https://www.linguaforum.eu/tlumaczenie-seriali-sztuka-przekladu

Czy lektor odpowiada za tłumaczenia tekstów filmowych?

Pracę bardzo podobną do dubbingu wykonują lektorzy. Kiedy kilent decyduję się na tę opcję, zatrudnia lektora, który będzie odpowiadał za podłożenie głosu pod cały tekst w filmie. Jest to praca bardziej wyczerpująca, ponieważ lektor poświęca więcej czasu na nagranie głosu niż w wypadku dubbingu, gdzie nagrywanie jest podzielone na poszczególne osoby. Trzeba też pamiętać, że głos lektora jest nałożony na pierwotną ścieżkę dźwiękową, więc słychać oryginalny język filmu i głosy aktorów. Zazwyczaj jednak lektorzy nie wykonują tłumaczeń filmów. Tłumaczenia filmów tworzą zawodowi tlumacze, a lektorzy jedynie użyczają swoich głosów. W Polsce jest kilku najbardziej znanych lektorów podkładający głos a są to: Krzysztof Gosztyła, Mariusz Banaszewski, Jacek Rozenek i Krystyna Czubówna.

Jak tłumacz filmowy zachowuje klimat filmu w polskiej wersji językowej?

Oczywiście, trzeba starać się zachować wierność względem oryginału, tak więc należycie oddać emocje. Wyrazisty język również jest ważny – jeśli scena jest bogata w emocje a bohater przeklina bądź używa wulgarnego języka, tłumacz nie może tego pomijać i “upiększać” tekstu w polskiej wersji językowej. Musi przetłumaczyć przekleństwa jak najwierniej się da. Film ma zachować swój wydźwięk. To samo tyczy się idiomów i, choć niektórych powiedzeń z języków obcych nie da się przetłumaczyć, trzeba się starać odnaleźć jak najwiernieszy odpowiednik w języku docelowym. Ci z tłumaczy, którzy zajmują się tłumaczeniami ustnymi, muszą również pamiętać o zachowaniu oryginalnego tonu głosu. Odpowiednia intonacja może zupełnie zmienić znaczenie sceny w filmie. Nie wolno również zapominać o zachowaniu ciągłości, ani nadinterpretować tłumaczeń.

Wyzwania tłumaczy filmowych

Zdarzają się sytuacje, w których tłumacz popełnia błąd, przykładowo jeśli w orginalym materiale informacja (np. płeć postaci) jest zatajniona i zostaje ujawniona w późniejszej części filmu, a tłumacz, przygotowując napisy ujawnia tę informację już na początku, ponieważ zna cały tekst, który tłumaczy. Tłumaczenia tytułów filmów również nie są tak łatwe, jak mogą się wydawać. W niektórych przypadkach tłumacze używają gry słów bądź wolnego tłumaczenia, starając się oddać klimat filmu, jednak nie zawsze się to udaje. Przykładami ciekawych decyzji przy polskich tłumaczeniach tytułów filmów są “Die hard” -> “Szklana pułapka” czy też “Dirty dancing” -> “Wirujący seks”. Praktykuje się czasami tłumaczenie imion bohaterów, z czego wychodzą takie “kwiatki” jak zamiana Optimusa Prime’a z Transformersów w Optimusa Naczelnego. Przy tłumaczeniach tego typu dobra znajomość języka nie wystarczy, ponieważ niektóre słowa bądź frazy są niemożliwe do przetłumaczenia. Trzeba też uważać na nazwy własne, które też nie zawsze się tłumaczy.

Co może pomóc w wykonaniu pracy tłumacza?

Praca tłumacza filmowego nie jest łatwa, dlatego tłumacze mogą korzystać z pewnych sposobów, aby ułatwić sobie pracę. Przede wszystkim, ważne dla tłumacza są odpowiednie miejsce pracy oraz właściwe narzędzia takie jak bazy danych, narzędzia CAT, pomieszczenia do tłumaczeń ustych, które są w większości zapewniane przez biura tłumaczeń. Tłumacz bez odpowiedniego doświadczenia może udać się na kurs tłumaczenia filmów, gdzie nauczy się podstaw i metod tłumaczenia filmów. Tłumacz pisemny pracujący nad tłumaczeniem napisów może skorzystać z tłumaczenia audiowizualnego aby lepiej zrozumieć sens i kontekst tłumaczenia. To znaczy, że tłumacz ogląda materiał źródłowy, polegając na tym co się dzieje na ekranie, a nie tylko na samym tekście. Jakość tłumaczenia filmów będzie zależała od czasu poświęconego oraz narzędzi użytych przez tłumacza, a także jego umiejętności.

Czego potrzeba, aby zostać tłumaczem filmów?

Pierwszy krok to zostanie tłumaczem i zdobycie odpowiedniego wykształcenia w tym kierunku, opanowanie podstaw i zyskanie elementarnego doświadczenia w tłumaczeniu. Tłumacze filmów muszą być przyzwyczajeni do dłuższej pracy. Tłumaczenie filmów różni się od przekładów zwykłych tekstów i zwykle trwa dłużej. Dziesięć minut nagrania może zająć nawet godzinę tłumaczenia, zależnie od tego, czy jest to nagranie ze specjalistycznym słownictwem. Profesjonalny tłumacz filmów wykona tę pracę o wiele szybciej, jednak nigdy nie będzie to stosunek dziesięciu minut filmu do dziesięciu minut tłumaczenia. Nawet oglądanie filmów jest ważną częścią tłumaczenia, ponieważ jest to wielka pomoc w zrozumieniu kontkestu scen. Dobra znajomość języka obcego i ojczystego jest również oczywistym wymogiem, aby wykonać swoją pracę poprawnie. Dobrym pomysłem jest również udanie się na kurs tłumaczenia filmów, który nauczy wszystkich umiejętności potrzebnych do zaczęcia tłumaczenia filmów. Zawód tłumacza filmów nie jest łatwy, ale z pewnością może przynieść wiele satysfakcji.

Tekst: Marcin Berkieta

Redakcja i optymalizacja SEO: Kacper Kacperski

Udostępnij wpis

Zamów

Tłumaczenie dokumentów standaryzowanych

Chcesz przetłumaczyć dokumenty urzędowe, takie jak np. akt stanu cywilnego, świadectwo szkolne, dokumenty samochodowe, prawo jazdy lub inny standaryzowany dokument wydany przez organ Państwowy?

Przejdź bezpośrednio do sklepu, wybierz swój dokument i zleć błyskawiczne tłumaczenie.